Od 1 listopada 2019 r., dla około 150 pozycji towarów i usług zebranych w dodanym do ustawy o VAT załączniku nr 15, zostanie wprowadzony obligatoryjnie obowiązkowy mechanizm podzielonej płatności MPP (z ang. split payment). Obowiązek dotyczyć będzie transakcji między przedsiębiorstwami (B2B) o wartości równej lub powyżej 15 tys. PLN brutto.
W załączniku nr 15 ustawy o VAT znalazły się głównie towary i usługi objęte do tej pory mechanizmem odwrotnego obciążenia (przerzuceniem obowiązku rozliczania VAT ze sprzedawcy na nabywcę) oraz te, co do których stosuje się odpowiedzialność podatkową, czyli obecny zał. 11, 13, 14 ustawy o VAT.
Zatem w zał. nr 15 znajduje się całe spektrum usług i robót budowlanych, sprzęt elektroniczny (taki jak: laptopy, procesory, komputery, telewizory, telefony, aparaty), złom, stal i wyroby ze stali, metale, surowce wtórne, paliwa i inne towary „wrażliwe”. Dodano również części samochodowe, części do motocykli i opony. To oznacza, że poszerzy się spektrum branż, w których będzie musiała zostać dochowana należyta staranność w zakresie płatności.
Ważne! Faktury, w których wartość należności ogółem stanowi kwotę powyżej 15 tys. PLN, lub jej równowartość, na których co najmniej jedna z pozycji została ujęta w załączniku nr 15 znowelizowanej ustawy o VAT muszą zawierać adnotację „mechanizm podzielonej płatności”.
Jeżeli na fakturze nie będzie zawarta adnotacja „mechanizm podzielonej płatności”, nabywca ma obowiązek zweryfikować, czy pozycje z otrzymanej faktury zawierają się w załączniku nr 15 znowelizowanej ustawy o VAT. W przypadku stwierdzenia, że faktura zawiera chociażby jedną taką pozycję, to podatek VAT z niej wynikający nabywca zobowiązany jest zapłacić za pomocą MPP.
Sankcje dla dostawcy
Jeżeli podatnik wystawi fakturę bez adnotacji „mechanizm podzielonej płatności” przewidziana jest sankcja w postaci dodatkowego zobowiązania w wysokości 30% kwoty podatku VAT (naliczana od wartości podatku VAT przypadającej na dostawę towarów lub świadczenie usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT, przy spełnieniu ustawowych warunków) oraz wykroczenie z kks (wadliwość faktury).
Uniknięcie sankcji po stronie sprzedawcy (w przypadku wystawienia faktury sprzedaży bez stosownej adnotacji) będzie możliwe pod warunkiem, że należność zostanie uregulowana poprzez komunikat podzielonej płatności, a nabywca o tym zaniedbaniu zostanie poinformowany w sposób dający mu szansę na uregulowanie płatności w MPP (np. mailowo lub otrzymując fakturę korygującą).
Sankcje dla nabywcy (art. 108a ust. 7 i 8 ustawy o VAT)
Jeśli nabywca nie dokona płatności za pomocą MPP, przewidziane jest dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 30% kwoty podatku wykazanego na fakturze, której będzie dotyczyć płatność (przy spełnieniu ustawowych warunków) oraz może być uznawane za czyn karalny z KKS do 720 stawek dziennych.
Uniknięcie sankcji po stronie nabywcy (zapłata z naruszeniem obowiązku MPP) będzie możliwe, jeśli sprzedawca rozliczy całą kwotę podatku VAT wynikającą z faktury.
Jak wskazuje uzasadnienie nowelizowanej ustawy o VAT:
„Nabywca bowiem musi być zorientowany, co jest przedmiotem transakcji, to nabywca bowiem inicjuje płatność i odpowiada za wybór formy płatności. Nabywca nie może polegać więc wyłącznie na informacjach od sprzedawcy, który może chcieć uniknąć zapłacenia mu w podzielonej płatności, tylko musi samodzielnie analizować, jakie towary lub usługi nabył i czy wiążą się z tym dla niego określone obowiązki”.
Konsekwencje naruszenia MPP w PIT/CIT od 01.01.2020
Na gruncie podatku dochodowego również dla nabywcy wskazano negatywne konsekwencje uiszczenia płatności (mimo obowiązku) z pominięciem MPP. Zgodnie z art. 22p ust. 1 pkt 3 i ust. 2 nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w przypadku, gdy kwota należności (dotycząca pozycji z załącznika nr 15 ustawy o VAT) zostanie opłacona z pominięciem MPP, to nabywca nie będzie mógł jej wprowadzić w koszty podatkowe. Jeżeli nabywca uznał wydatek za koszt uzyskania przychodu, lecz nie dokonał płatności z zastosowaniem MPP w wartości, w której została dokonana płatność bez pośrednictwa rachunku VAT (albo został zlecony zwykły przelew), należy:
– zmniejszyć koszty uzyskania przychodów albo
– w przypadku braku możliwości zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów – zwiększają przychody
Przepisy przejściowe:
W sytuacji gdy:
- podatnik przed 1 listopada 2019 r. dokonał dostawy towarów lub świadczenia usług, wymienionych w załączniku nr 11 lub załączniku nr 14 do ustawy, dla których obowiązek podatkowy powstał lub faktura została wystawiona po 31 października 2019 r.,
- podatnik po 31 października 2019 r. dokonał dostawy towarów lub świadczenia usług, wymienionych w załączniku nr 11 lub załączniku nr 14 do ustawy, dla których faktura została wystawiona przed 1 listopada 2019r.,
– zgodnie z przepisami przejściowymi wskazanymi w art. 10 ustawy z dnia 9 sierpnia 2019 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw nowelizacji ustawy o VAT, czyli stosuje się odwrotne obciążenie (w dotychczasowym brzmieniu przepisów, tj. sprzed 1 listopada).
Reasumując obowiązkowy split payment stosowany będzie wobec sprzedaży usług i towarów z załącznika nr 15, która ma miejsce od 1 listopada 2019 roku z datą wystawienia faktury po 31 października 2019 roku (obowiązek podatkowy, dostawa towarów lub świadczenie usług oraz data wystawienia faktury przypada po 31 października 2019 roku).
Faktury do kwoty 15 tys. PLN będą podlegały rozliczaniu na ogólnych zasadach, a podzielenie płatności jest dobrowolne. Jednakże UWAGA! – niby obowiązku nie ma, ale jest sankcja! W postaci odpowiedzialności solidarnej nabywcy za nieodprowadzony przez sprzedawcę VAT.
Podsumowanie:
- obowiązek podatkowy, dostawa towarów lub świadczenie usług oraz data wystawienia faktury przypada po 31 października 2019 roku,
- B2B
- wartość faktury > lub = 15 tys. PLN brutto,
- załącznik nr 15 – co najmniej jedna pozycja z faktury,
Łącznie spełnione 4 warunki = MPP